Đo lường có vai trò quan trọng đối với các lĩnh vực của đời sống, kinh tế, xã hội cũng như khoa học, an ninh, quốc phòng. Đo lường thống nhất và chính xác góp phần đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ quyền lợi chính đáng của mọi tổ chức, cá nhân trong các giao dịch kinh tế, dân sự; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng, nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa; góp phần nâng cao hoạt động quản lý nhà nước, phát triển kinh tế xã hội và hội nhập quốc tế.

         Thực trạng công tác kiểm định, hiệu chuẩn các phương tiện đo

         Trung tâm Khoa học và Công nghệ (sau đây được gọi tắt là Trung tâm) là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Phú Yên, được thành lập trên cơ sở sáp nhập Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng vào Trung tâm Ứng dụng và Chuyển giao Công nghệ. Trung tâm có chức năng thực hiện các hoạt động sự nghiệp và dịch vụ kỹ thuật về tiêu chuẩn, đo lường, năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước và nhu cầu của tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật. Trung tâm đã được Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường Chất lượng chỉ định kiểm định các phương tiện đo nhóm 2 theo Quyết định số 1529/QĐ-TĐC ngày 21/9/2022 với hiệu chuẩn chuẩn đo lường đối quả cân chuẩn và bình chuẩn kim loại, và kiểm định 20 phương tiện đo. Cụ thể như sau:

           Khối lượng: Cân phân tích, cân kỹ thuật, cân bàn, cân đĩa, cân ô tô, cân đồng hồ lò xo, Quả cân.

          Dung tích: Cột đo xăng dầu, Xi téc ô tô, Phương tiện đo dung tích thông dụng (Ca đong, Bình đong, Thùng đong), Bể đong cố định kiểu trụ nằm ngang, Đồng hồ đo nước lạnh cơ khí.

           Áp suất: áp kế lò xo, Huyết áp kế lò xo, Huyết áp kế thủy ngân

          Điện: Công tơ điện xoay chiều kiểu điện tử 1 pha, Phương tiện đo điện tim.

        Taximet

Kiểm định viên Trung tâm Khoa học và Công nghệ đang kiểm định đồng hồ áp kế - Ảnh: Công Nhật

         Hàng năm Trung tâm thực hiện kiểm định, hiệu chuẩn được trên 10.000 phương tiện đo các loại, trong đó tập trung cột đo xăng dầu (896 cột đo), đồng hồ nước (8.405 đồng hồ), cân các loại (610 cân), nhưng công tác kiểm định phương tiện đo trong lĩnh vực y tế rất hạn chế. Qua kiểm định, tất cả các phương tiện đo đều đạt yêu cầu kỹ thuật đo lường theo quy định. Ngoài ra, Trung tâm thực hiện đo thử nghiệm tiếp địa chống sét, kiểm nghiệm các chỉ tiêu hóa lý các mẫu nước (thải, sinh hoạt, dưới đất, chế biến…), mẫu đất, phân bón…cho các tổ chức, cá nhân trong tỉnh. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong công tác kiểm định, hiệu chuẩn các phương tiện đo, góp phần bảo vệ người tiêu dùng, Trung tâm thường xuyên cử cán bộ, nhân viên tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ phục vụ công tác.

         Trong thời gian qua, Trung tâm đã có nhiều đóng góp tích cực cho công tác quản lý nhà nước về đo lường, ngày càng khẳng định vai trò, uy tín cuả mình đối với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh lựa chọn để thực hiện dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn các loại phương tiện đo.

           Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn các phương tiện đo

         Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động kiểm định chất lượng các phương tiện đo còn bộc lộ những bất cập, hạn chế như: hạ tầng, cơ sở vật chất đo lường của Trung tâm chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu về đo lường của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh; công tác quản lý, theo dõi, bảo quản phương tiện đo trong một số đơn vị còn nhiều bất cập; nhận thức của các tổ chức, cá nhân về đo lường chưa cao, nên chưa chủ động triển khai thực hiện hệ thống bảo đảm đo lường cho chính hoạt động sản xuất, kinh doanh, chưa chủ động đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền xem xét, hỗ trợ triển khai thực hiện bảo đảm đo lường;  

         Để tăng cường, nâng cao chất lượng kiểm định, hiệu chuẩn các phương tiện đo trên địa bàn tỉnh nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế, đáp ứng ngày càng tốt hơn, trở thành địa chỉ tin cậy trong việc kiểm định chất lượng phương tiện đo của các tổ chức, cá nhân trong thời gian tới, Trung tâm đề xuất những giải pháp như sau:

          Các cơ quan, ban ngành quan tâm hỗ trợ đầu tư, phát triển cơ sở vật chất, trang thiết bị mới, hiện đại gắn với nhu cầu kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo hướng đồng bộ; đầu tư chuẩn đo lường và duy trì hệ thống chuẩn đo lường đảm bảo độ chính xác, tính liên kết với chuẩn đo lường quốc gia, phục vụ quản lý nhà nước về đo lường, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu đảm bảo đo lường chính xác cho hoạt động doanh nghiệp, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh;

         Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động đo lường, kiểm tra đối với phương tiện nhóm 2 đang sử dụng tại các doanh nghiệp, cơ sở, hộ kinh doanh, đặc biệt phương tiện đo trong lĩnh vực y tế, đảm bảo các phương tiện đo luôn được kiểm soát chặt chẽ.

         Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng hoạt động đo lường trong doanh nghiệp, cá nhân trong các lĩnh vực kinh doanh; tuyên truyền phổ biến pháp luật về đo lường để các tổ chức, cá nhân nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về lĩnh vực đo lường; tuyên truyền nâng cao ý thức trong việc theo dõi, sử dụng phương tiện đo nhóm 2, nhận thức về ý nghĩa của việc sử dụng phương tiện đo đảm bảo về đo lường đến quyền lợi không chỉ của bản thân mà của cả cộng đồng;

         Trung tâm Khoa học và Công nghệ tăng cường phối hợp với Trung tâm Đào tạo - Viện Đo lường Việt Nam, Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng  thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ) cử cán bộ, nhân viên của Trung tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ; đào tạo sử dụng thiết bị, tiếp nhận chuyển giao công nghệ tại các hãng sản xuất và các phòng thí nghiệm trong nước đang sử dụng các thiết bị được đầu tư; trao đổi kinh nghiệm và phối hợp các đơn vị về hoạt động đo lường để nâng cao năng lực đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

          Chủ động rà soát thống kê, thu thập dữ liệu các loại phương tiện đo nhóm 2, từ đó chủ động triển khai thực hiện kiểm định đảm bảo chính xác đúng định kỳ theo qui định, cơ sở kinh doanh sử dụng cân các loại, cơ sở y tế…

         Bổ sung, mở rộng năng lực trong hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, phục vụ có hiệu quả cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, cũng như sự nghiệp phát triển Khoa học và Công nghệ tại địa phương.

          Nâng cao chất lượng phục vụ của hoạt động dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo. Thường xuyên kiểm tra, rà soát hoạt động kiểm định phương tiện đo nhằm đảm bảo hoạt động kiểm định luôn tuân thủ chặt chẽ các quy định, quy trình.

         Triển khai tổ kiểm định lưu động, kiểm định cân cho các hộ kinh doanh, tiểu thương tại các chợ trên địa bàn tỉnh trên cơ sở liên kết với ban quản lý các chợ, thực hiện kiểm định định kỳ mỗi năm 1 lần tại các chợ trên địa bàn tỉnh.

         Với đội ngũ cán bộ trẻ, tràn đầy nhiệt huyết, tận tâm với công việc, đây là điều kiện để Trung tâm Khoa học và Công nghệ triển khai nhiều hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo, khẳng định uy tín, thương hiệu và nâng tầm vị thế của đơn vị đối với các đối tác. Với chất lượng dịch vụ ngày càng chính xác, tin cậy, Trung tâm không chỉ góp phần phục vụ đắc lực cho công tác quản lý Nhà nước về hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo, mà còn nhận được sự tin tưởng của khách hàng trong và ngoài tỉnh. Mặc dù còn có những khó khăn nhất định, nhưng trong thời gian tới Trung tâm Khoa học và Công nghệ tỉnh Phú Yên sẽ tiếp tục phát huy vai trò của đơn vị trong công tác kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phục vụ công tác quản lý Nhà nước bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng, tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa tổ chức kiểm định và tổ chức sử dụng phương tiện đo để đảm bảo đúng pháp luật và khách quan, công bằng, góp phần giúp ngành khoa học và công nghệ tỉnh quản lý tốt công tác đo lường trên địa bàn.

                                                                                                                                                                                                                             ThS. Nguyễn Công Nhật